Jednym z najczęściej stosowanych i jednocześnie najprostszych w realizacji badań nieniszczących wykorzystywanych do określania wytrzymałości różnego rodzaju konstrukcji, oczywiście pomijając wizualne oględziny okiem nieuzbrojonym, jest tzw. badanie PT, czyli badanie penetracyjne. Do jego wykonania wykorzystuje się specjalny penetrant, czyli substancję, która bazując na zjawisku kapilarności, wnika w szczeliny badanego materiału. Następnie stosuje się wywoływacz i obserwuje istniejące ubytki w strukturze materiału.
Przygotowanie do użycia penetrantu
Przed przystąpieniem do badania penetracyjnego fragment materiału przeznaczonego do analizy powinien zostać dokładnie oczyszczony z wszelkich zabrudzeń, które mogą utrudnić wnikanie penetrantu w drobne, niewidoczne gołym okiem szczeliny. W szczególności należy zadbać o dokładne odtłuszczenie badanej powierzchni. Drobiny smaru i oleju mogą skutecznie utrudnić wnikanie preparatu w istniejące pęknięcia i ubytki, a tym samym zafałszować rzeczywisty obraz stanu technicznego badanej konstrukcji. Ważne jest również usunięcie fragmentów rdzy, tak by penetrant mógł rozchodzić się w równomierny, prawidłowy sposób. Badanie PT powinno być zatem poprzedzone dokładnym umyciem materiału przeznaczonego do analizy, jego odtłuszczeniem i odrdzewieniem. Dopiero na tak przygotowany materiał nakładamy penetrant i po odczekaniu określonego czasu, nanosimy na niego wywoływacz.
Czy tylko czystość materiału ma wpływ na wynik badania?
Precyzyjne oczyszczenie materiału poddawanego badaniu penetracyjnemu jest szczególnie ważne dla uzyskania rzetelnych wyników analizy, ale na jego poprawność wpływają również inne czynniki. Szczególnie ważnym czynnikiem, który może wpłynąć na wynik badania, jest temperatura, w jakiej się je wykonuje. Badanie PT nie powinno być wykonywane przy zbyt wysokiej temperaturze i na materiale z dużymi powierzchniowymi uszkodzeniami. W takich okolicznościach prawidłowa interpretacja wyników badania będzie utrudniona i najczęściej niedokładna. Ma to wpływ na ograniczenie możliwości stosowania tego typu badań tylko do wybranych rodzajów konstrukcji i określonych sytuacji.
Przygotowanie materiału do badania PT jest stosunkowo łatwe i nie wymaga korzystania z wyspecjalizowanych narzędzi czy środków chemicznych. Materiał przed badaniem należy po prostu dokładnie oczyścić i odtłuścić. Ten typ analizy pozwala jednak wyłącznie na dostrzeżenie wad powierzchniowych, nie dając możliwości wglądu wgłąb struktury badanego materiału. Poza tym wyniki badań przeprowadzonych przy wysokich temperaturach mogą być trudne do interpretacji.